Bu tez, dansın tarihî bir olaya dayandığına işaret eder ve dansın, Nuh’un gemisinin Ararat’a inişini simgeleyen ritüellerle ilişkilendirilmiş olabileceğini düşündürür.
“DeLeLo” kelimesi, Le’nin kadını, Lo’nun erkeği temsil ettiği tezi, dansın cinsiyet temsili içerdiği düşüncesini vurgular. Kürt uygarlıkları, özellikle Gutti, Hurri, Sumer, Babil ve Kassit dönemlerinde savaş öncesi bu oyunu oynayarak kültürel bir birliktelik oluşturmuşlardır.
Delilo, genellikle düğünlerde coşkuyla oynanan ve katılımcıları bir araya getiren önemli bir unsurdur. Gruplar halinde icra edilen bu dans oyunu, karakteristik ritmik figürleri ve estetik unsurları içerir. Delilo’nun tarihî ve kültürel bağlamı, Kürt topluluğunun zengin kültürel mirasının bir parçasını oluşturur ve bu dans, geleneksel düğünlerde unutulmaz bir deneyim sunar.
